Nếu bạn đã làm việc ở Nhật được một thời gian dài, có lẽ bạn đã quen với khái niệm “kiểm tra lý lịch” mỗi khi đi xin việc. Nhưng kiểm tra lý lịch bao gồm những gì? và nó có hợp pháp ở Nhật Bản hay không? Cùng mình tìm hiểu trong bài viết này nhé!

Các công ty Nhật tuyển dụng như thế nào?

Kiểm tra lý lịch làm việc là gì?

Kiểm tra lý lịch là một bước quan trọng trong quá trình tuyển dụng. Theo đó, người chủ lao động sẽ xác minh xem các thông tin mà ứng cử viên cung cấp có phải là sự thật hay không, ứng cử viên có điểm nào bất thường trong quá khứ (ví dụ: vi phạm pháp luật) hay không,…

Việc điều tra lý lịch của người lao động giúp nhà tuyển dụng:

• Sàng lọc và chọn ra nhân viên có chuyên môn, kinh nghiệm phù hợp với tiêu chuẩn của doanh nghiệp;
• Tránh các rắc rối liên quan đến trách nhiệm pháp lý và bảo vệ tài sản của công ty;
• Xây dựng môi trường làm việc an toàn, lành mạnh cho tất cả nhân viên;
• Tuân thủ đúng luật lao động của thành phố, quận và của ngành.

Kiểm tra lý lịch có hợp pháp ở Nhật Bản không?

Mặc dù việc kiểm tra lý lịch không được khuyến khích lắm, nhưng nó cũng không phải là bất hợp pháp.

Thực tế, người Nhật rất coi trọng quyền riêng tư. Hơn nữa, Đạo luật bảo vệ thông tin cá nhân cũng cấm việc chia sẻ thông tin cá nhân của ai đó mà không có sự đồng ý của họ. Do đó, các công ty phải có sự đồng ý trước bằng văn bản nếu muốn kiểm tra lý lịch của người nộp đơn.

Trên văn bản đồng ý này, ứng viên sẽ cung cấp tên đầy đủ bằng ký tự tiếng Nhật và nêu rõ tất cả các loại dữ liệu cho phép kiểm tra để đảm bảo tính minh bạch hoàn toàn.

Quy trình kiểm tra lý lịch nhân viên

Công ty sẽ kiểm tra những gì trong lý lịch?

Nhiều bạn thắc mắc quy trình sàng lọc lý lịch sẽ diễn ra như thế nào? Dưới đây là các bước cụ thể:

Xem xét hồ sơ phạm tội

Tất cả hồ sơ hình sự và dân sự đều được bảo mật và không công khai rộng rãi ở Nhật Bản. Do đó, các công ty chủ yếu dựa vào cơ quan truyền thông (báo chí) để tìm kiếm thông tin và xác minh lý lịch tội phạm của bạn ở Nhật Bản.

Tuy nhiên, kiểm tra hồ sơ phạm tội là thủ tục đã cũ, chỉ thấy ở những công ty truyền thống hoặc khi làm việc trong lĩnh vực nhạy cảm như ngân hàng hay tài chính. Đối với những công ty hiện đại ngày nay, họ hầu như không yêu cầu bạn cung cấp thông tin này.

Lịch sử làm việc và học vấn

Để lấy được thông tin về trường đại học và kinh nghiệm làm việc trong quá khứ của ứng viên là cả một thách thức đối với người tuyển dụng. Hầu hết các trường đại học ở Nhật đều từ chối tiết lộ thông tin cá nhân của sinh viên nếu không nhận được sự đồng ý từ họ.

Mặt khác, các quy định về quyền riêng tư cũng khiến nhiều chủ lao động không thể nói xấu nhân viên. Vậy nên hầu hết công ty sẽ bỏ qua thắc mắc về hiệu suất làm việc trước đây của bạn. Họ chỉ cần xác minh bạn thực tế có làm tại công ty cũ trong khoảng thời gian bạn viết trên sơ yếu lý lịch.

Kiểm tra mạng xã hội

Các công ty có thể ít chú ý đến hồ sơ trên Facebook hay Instagram của ứng cử viên. Nhưng LinkedIn là nền tảng mạng xã hội chuyên nghiệp, giống như một bản sao lịch sử công việc online. Do đó, những nhà tuyển dụng sẽ kiểm tra để hiểu thêm về tính cách, các mối quan tâm của bạn trong công việc.

Đánh giá các mạng xã hội phổ biến của ứng viên

Những thông tin khác mà nhà tuyển dụng sẽ kiểm tra

Thẻ cư trú/tình trạng cư trú

Bên cạnh việc xác thực thông tin cá nhân của bạn, những nhà tuyển dụng chắc chắn sẽ kiểm tra thẻ cư trú/tình trạng cư trú của bạn trong quá trình phỏng vấn. Điều này nhằm đảm bảo:

• Thẻ cư trú của bạn không phải là giả, hay đúng hơn là xác minh việc bạn đang cư trú hợp pháp tại Nhật;
• Thời gian lưu trú chưa hết hạn;
• Công việc bạn ứng tuyển nằm trong phạm vi cho phép của tình trạng cư trú, hoặc bạn được tham gia các hoạt động khác ngoài những hoạt động đã cho phép theo tư cách lưu trú.

Xin Visa làm việc

Như bạn đã biết, để làm việc tại Nhật Bản, bạn phải xin được visa cho phép bạn nhập cảnh và lưu trú ở Nhật. Và các công ty cũng chỉ tuyển người lao động đáp ứng đủ điều kiện xin visa lao động.

Thông thường, người nước ngoài có thể sở hữu một trong 4 tư cách lưu trú sau đây:

• Thực tập sinh kỹ năng;
• Kỹ năng đặc định (Tokutei Ginou);
• Kỹ sư/ Tri thức nhân văn/ Nghiệp vụ quốc tế;
• Nhân lực chất lượng cao.

Diện đi nghĩa vụ quân sự

Ngoài các mục kể trên, các công ty cũng sẽ kiểm tra xem bạn có thuộc đối tượng phải đi nghĩa vụ quân sự tại quê hương của mình hay không. Hầu hết các công ty Nhật Bản sẽ không tuyển bạn nếu bạn đang trong thời gian bị gọi đi nghĩa vụ quân sự.

Lời kết

Tuyển dụng người nước ngoài chưa bao giờ là việc dễ dàng đối với các công ty Nhật Bản khi họ bị ràng buộc bởi nhiều thủ tục và quy định pháp luật. Do đó, để tăng tỷ lệ xin việc thành công, hãy đảm bảo bạn có lý lịch trong sạch và đáp ứng những yêu cầu cần thiết để xin visa lao động, hoặc có thẻ cư trú hợp lệ (trong trường hợp bạn đang sống ở Nhật).

Tìm hiểu các công việc kỹ sư ở Minna No Tokugi