Ngày nay, tư duy thiết kế là yếu tố thường được yêu cầu khi đi tìm việc, đặc biệt ở các vị trí trong bộ phận R&D (nghiên cứu và phát triển).

Đây là kỹ năng cần thiết để nghiên cứu thị trường, thấu hiểu khách hàng và tạo ra sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu của số đông.

Vậy hãy cùng Mintoku Work tìm hiểu khái niệm này, lý do vì sao tư duy thiết kế cần thiết và các bước rèn luyện nhé!

Học tư duy thiết kế thông qua quá trình thực hành

Tư duy thiết kế là gì?

Tư duy thiết kế (デザイン思考) là cách tiếp cận vấn đề, thông qua việc tìm hiểu nhu cầu người dùng, phân tích thị trường và tạo ra dịch vụ hoặc sản phẩm bằng cách triển khai các giải pháp trung gian để đạt được mục tiêu kinh doanh.

Cụm từ “tư duy thiết kế” ở đây không phải là phương pháp tư duy để tạo ra sản phẩm đồ họa, poster, graphic,… phục vụ truyền thông, mà là cách suy nghĩ của người làm kinh doanh khi đối mặt với thách thức chưa từng có, hoặc không tìm ra cách cải thiện sản phẩm, dịch vụ của mình.

Vì sao tư duy thiết kế lại quan trọng?

Phát triển sản phẩm và dịch vụ

Ngày nay, có vô vàn sản phẩm và dịch vụ trên thị trường, mà khách hàng có thể dễ dàng mua được. Do đó, việc cạnh tranh về giá hay quảng cáo chỉ hiệu quả, khi kết hợp với việc cung cấp chất lượng làm hài lòng khách hàng. 

Chất lượng nằm ở trải nghiệm mua sắm suôn sẻ, sản phẩm và dịch vụ mang lại giá trị thực.

Vì vậy, tư duy thiết kế được yêu cầu để tạo ra sản phẩm, dịch vụ cao cấp, ví dụ như iPod của Apple, Wii của Nintendo, giày thể thao của Achilles, Shunsoku.

Nghiên cứu thị trường

Trong quá trình phát triển sản phẩm và dịch vụ, phương pháp chính là thử nghiệm giả thuyết.

Thông qua việc thu thập thông tin, phân tích, đánh giá thị trường cũng như nhu cầu của người dùng, việc xác minh giả thuyết được tiến hành nhằm phát triển sản phẩm phù hợp với thị hiếu.

Đặc biệt, trong thời đại biến đổi nhanh chóng hiện nay, công nghệ mới thường xuyên được cập nhật, dẫn đến thay đổi cơ cấu xã hội và việc nắm bắt bản chất vấn đề dần trở nên khó khăn.

Lúc này, tư duy thiết kế rất cần thiết để vận dụng trong nghiên cứu thị trường.

Nghiên cứu thị trường là một trong các bước tư duy thiết kế

Tìm hiểu nhu cầu khách hàng

Trước những thay đổi của người tiêu dùng trong mấy năm gần đây, các công ty không chỉ tập trung phát triển sản phẩm, mà còn hỗ trợ người tiêu dùng.

Điều này xuất phát từ câu hỏi: “Dù có nhiều sản phẩm và dịch vụ ưu việt trên thị trường, nhưng người dùng sẽ lựa chọn nhãn hiệu nào?”.

Đó chắc chắn là những sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu chưa được biết đến của họ. Vì vậy, gánh nặng trong việc phát triển sản phẩm, dịch vụ của các công ty cũng tăng lên đáng kể.

Thông thường, để tìm hiểu nhu cầu khách hàng, bạn có thể thu thập feedback (đánh giá) của người dùng, và nghiên cứu thêm để phát triển sản phẩm.

Các bước rèn luyện tư duy thiết kế

Tư duy thiết kế nhằm giải quyết vấn đề kinh doanh, thông qua 5 bước như sau:

Thấu hiểu người dùng

Trước tiên, bạn phải đặt mình vào vị trí của người dùng và tìm hiểu về những điều họ quan tâm, khó khăn cũng như nhu cầu chưa được đáp ứng, thông qua các cuộc phỏng vấn, khảo sát, quan sát họ trải nghiệm sản phẩm, dịch vụ.

Tuy nhiên, hãy chú ý đến câu trả lời của người dùng, cũng như tôn trọng ý kiến của từng người. Đừng nên áp đặt rằng chỉ những người thuộc độ tuổi/thế hệ này nghĩ như vậy.

Sau khi thu thập thông tin, hiểu cảm giác của người sử dụng, bạn có thể liệt kê những điểm mà khách hàng chưa hài lòng, làm tư liệu cho các bước tiếp theo.

Xác định vấn đề cần giải quyết

Dựa trên những thông tin thu thập được, hãy nghiên cứu sâu để tìm hiểu vấn đề tiềm ẩn, hay một số nhu cầu mà chính bản thân người dùng cũng chưa phát hiện ra.

Việc hiểu suy nghĩ, cảm giác của người dùng cẩn thận, giúp hình thành định hướng và chiến lược phát triển sản phẩm phù hợp.

Quy trình tư duy thiết kế được thực hiện theo nhóm

Lên ý tưởng

Ở bước này, chúng ta sẽ suy nghĩ và đề xuất các ý tưởng để giải quyết vấn đề đã xác định ở bước trên. Điều quan trọng là phải nhấn mạnh số lượng hơn chất lượng.

Hãy sử dụng nhiều phương pháp động não để thảo luận ý tưởng và cách tiếp cận để giải quyết vấn đề. 

Tạo nguyên mẫu

Trước khi sản xuất hàng loạt sản phẩm, các công ty luôn tạo nguyên mẫu của sản phẩm và dịch vụ dựa trên nhiều ý tưởng, nhằm xác định vấn đề cần cải tiến, và tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh trong tương lai.

Nhìn chung, quá trình tạo nguyên mẫu không tốn nhiều thời gian và tiền bạc, nhưng giúp đội ngũ công ty nhận ra những vấn đề mới. 

Kiểm tra

Hãy cho người dùng thử nghiệm nguyên mẫu, thu thập phản hồi và phân tích, kiểm tra xem những vấn đề được liệt kê ban đầu, hay nhu cầu chưa thể đáp ứng của người dùng đã được giải quyết hay chưa.

Nếu tìm thấy bất kỳ yếu tố cần cải tiến nào, công ty sẽ tạo nguyên mẫu khác và lặp lại thử nghiệm. 

Tại thời điểm này, bạn có thể nhận ra những vấn đề nào đã xác định là không phù hợp, từ đó, tạo ra các sản phẩm, dịch vụ chính xác hơn.

Lưu ý: 5 bước trên không nhất thiết phải được thực hiện theo trình tự. Việc áp dụng đồng thời hay đảo lại các bước cũng không gây ra vấn đề gì. Điều quan trọng là phải nhìn được toàn diện, rút ra những bài học trong quá trình phát triển sản phẩm, dịch vụ.

Lời kết

Đối với những người làm kinh doanh nói chung, hay R&D nói riêng, tư duy thiết kế càng sáng tạo, đổi mới, càng giúp bạn nhìn nhận rõ vấn đề, cũng như tạo ra sản phẩm mang tính đột phá, chiếm lĩnh thị trường.

Quá trình rèn luyện tư duy thiết kế trải qua 5 bước như sau: thấu hiểu người dùng, xác định vấn đề cần giải quyết, lên ý tưởng, tạo nguyên mẫu, và kiểm tra.