Nhiệm vụ của biên dịch viên là dịch các ấn phẩm, tài liệu hướng dẫn, hợp đồng, trang web,… từ ngôn ngữ này sang các ngôn ngữ khác.

Vì vậy, để trở thành biên dịch viên giỏi, bạn cần thông thạo ít nhất 2 ngoại ngữ trở lên, có kỹ năng giao tiếp, nghiên cứu, quản lý thời gian, chứng chỉ xác nhận năng lực phù hợp,… 

Cộng tác viên dịch thuật tại công ty Nhật

Dịch thuật (翻訳者) là gì?

Dịch thuật (hay biên dịch) là quá trình chuyển đổi văn bản và phương tiện truyền thông (như tài liệu, dữ liệu, sách, tiểu thuyết, phim ảnh,…) từ ngôn ngữ gốc sang ngôn ngữ đích (ví dụ: từ tiếng Nhật sang tiếng nước ngoài, hoặc từ tiếng nước ngoài sang tiếng Nhật).

Các loại hình công việc dịch thuật

Có 3 loại hình công việc dịch thuật chính:

Dịch tác phẩm văn học (文芸翻訳)

Đây là công việc dịch các ấn phẩm như tiểu thuyết, tạp chí,… phục vụ cho việc xuất bản, nên đòi hỏi khả năng diễn đạt, sử dụng từ ngữ phù hợp với chủ đề của tác phẩm.

Bên cạnh vốn ngoại ngữ và kỹ thuật dịch, bạn cần hiểu rõ câu chuyện, thế giới quan của tác giả trong tác phẩm, để cung cấp bản dịch thoát ý.

Dịch tài liệu kinh doanh (実務翻訳)

Hiện nay, nhiều công ty, cơ quan/tổ chức chính phủ,… có nhu cầu tuyển dụng biên dịch viên để dịch các tài liệu kinh doanh như hợp đồng, thông cáo báo chí, tin tức, blog,…

Mỗi ngành sẽ yêu cầu kiến thức chuyên ngành khác nhau. Đặc biệt, đối với các ngành đặc thù như y tế, tài chính, IT,… bạn sẽ cần nắm vững những từ vựng chuyên môn để dịch thoát ý, đúng ngữ cảnh.

Dịch video (映像翻訳)

Đôi khi, biên dịch viên cũng được giao nhiệm vụ dịch thuật các file âm thanh trong phim ảnh, truyền hình, video,… Mục đích của công việc này nhằm tạo phụ đề, hoặc thuyết minh (lồng tiếng) dễ hiểu cho lời thoại của các nhân vật trong câu chuyện.

Dịch website (Webサイト翻訳)

Khi dịch trang web, bạn sẽ dịch trang chủ, các bài báo, tin tức trên Internet, từ tiếng nước ngoài sang tiếng Nhật (hoặc ngôn ngữ khác được yêu cầu).

Công việc dịch trang web hiện đang có nhu cầu tuyển dụng cao, vì nó giúp tăng số lượng người nước ngoài theo dõi, đọc và chia sẻ thông tin, cũng như tăng độ phủ sóng, nhận diện thương hiệu cho các công ty.

Việc làm dịch thuật online tại nhà giúp kiếm thêm thu nhập

Biên dịch viên nên sở hữu chứng chỉ nào?

Nếu muốn theo đuổi nghề biên dịch viên ở Nhật, bạn nên thi lấy các chứng chỉ sau đây để mở rộng cơ hội nghề nghiệp nhé!

Chứng chỉ xác nhận trình độ dịch thuật JTA (JTA公認資格認定試験)

Kỳ thi này kiểm tra khả năng toàn diện của các chuyên gia dịch thuật, như việc sử dụng ngôn ngữ để diễn đạt, kỹ năng IT, hiểu biết đa văn hóa, kiến thức chuyên ngành, trình độ thực hành,…

Bạn có thể làm bài thi trực tuyến tại nhà, và trong nhiều lĩnh vực dịch thuật khác nhau. Tham khảo ngay các loại bài kiểm tra JTA phổ biến sau đây:

• Kiểm tra trình độ chuyên môn dịch thuật (翻訳専門職資格試験):

Ngôn ngữ kiểm tra chính là tiếng Anh hoặc tiếng Trung. Kỳ thi này còn có tên gọi khác là CPT.

Đánh giá đạt hay không đạt, sẽ được hiển thị cho từng môn: Khả năng chuyển đổi ngôn ngữ (言語変換能力); Hiểu biết đa văn hóa (異文化理解能力); Khả năng dịch thuật chuyên nghiệp (専門実務翻訳能力); Kỹ năng IT (IT運用能力); Kỹ năng quản lý (マネジメント能力).

• Kỳ thi kiểm tra khả năng quản lý dự án dịch thuật (翻訳プロジェクト・マネージャー資格試験):

Quản lý dự án dịch thuật bao gồm 6 lĩnh vực: Quản lý thời gian (時間管理); Quản lý nhân sự (人材管理); Quản lý tài nguyên (資源管理); Quản lý chi phí (コスト管理); Quản lý khách hàng (クライアント管理); Quản lý tiến độ (コンプライアンス管理).

Vị trí quản lý dự án thường dành cho những người muốn tích lũy kỹ năng và chuyên môn nâng cao, để mở rộng cơ hội khi tìm việc.

• Kỳ thi kiểm tra trình độ dịch thuật xuất bản (出版翻訳能力検定試験)

Bài kiểm tra này được khuyến khích cho những người muốn tham gia vào lĩnh vực dịch thuật tài liệu để xuất bản trong các ngành khác nhau, hoặc những người chỉ muốn kiểm tra trình độ dịch thuật của mình một cách thuần túy.

Khả năng dịch thuật tài liệu để xuất bản được đánh giá theo thang điểm từ cấp độ 1 đến cấp độ 5, giúp bạn dễ dàng xác định điểm mạnh, điểm yếu của mình.

Chứng chỉ JTF Honyaku (JTFほんやく検定)

Kỳ thi chứng chỉ JTF Honyaku được tổ chức bởi Liên đoàn Dịch thuật Nhật Bản (日本翻訳連盟).

Quá trình từ nộp đơn đến làm bài thi đều diễn ra trực tuyến. Bài kiểm tra JTF Honyaku có hai mức độ: cơ bản (基礎レベル), và thực hành (実用レベル), nhằm đánh giá khả năng dịch tiếng Nhật và tiếng Anh của bạn.

Nếu bạn là người mới bắt đầu hoặc đang học kỹ năng dịch thuật, hãy thử từ kỳ thi cơ bản.

Chứng chỉ tiếng Anh TOEFL / IELTS (英語力検定試験)

Vốn ngoại ngữ tiếng Anh là yếu tố cần thiết mà hầu hết biên dịch viên đều nên có. Để chứng minh trình độ của mình, bạn nên tham gia các kỳ thi lấy chứng chỉ như TOEFL, IELTS,… để gây ấn tượng với nhà tuyển dụng.

Ôn thi chứng chỉ JTF để ứng tuyển vào các công ty dịch thuật

Những kỹ năng cần thiết mà biên dịch viên nên có

Kiến thức về ngôn ngữ (語学力)

Ngoại ngữ và kho tàng từ ngữ phong phú trong tiếng mẹ đẻ, sẽ giúp bạn tạo ra các bản dịch chính xác, đúng thuật ngữ chuyên ngành, cách diễn đạt phù hợp với ngữ cảnh, sáng tạo (vì không tuân theo khuôn mẫu nào).

Khả năng nghiên cứu (リサーチ能力)

Người dịch cần có khả năng nghiên cứu độc lập, về những thông tin cần thiết cho việc dịch thuật.

Ví dụ, nếu dịch tác phẩm văn học, bạn nên tìm hiểu bối cảnh lịch sử, nét đặc trưng văn hóa có trong tác phẩm. Nếu dịch video, bạn nên nghiên cứu sắc thái, biểu cảm của từ ngữ, và lựa chọn cách truyền tải, diễn đạt phù hợp.

Khả năng quản lý (管理能力)

Đây là khả năng quản lý nói chung, từ quản lý đội nhóm, thời gian, đến tiến độ dự án, kế hoạch làm việc,… 

Nhìn chung, các dịch giả có thể làm việc theo nhiều hình thức khác nhau (thậm chí, làm việc tự do ở bất cứ đâu). Vì vậy, kỹ năng quản lý là cần thiết để đảm bảo điều phối, bàn giao công việc đúng thời điểm, tuân thủ lịch trình, kế hoạch của dự án.

Kết luận

Công việc của các dịch giả rất đa dạng và khác nhau, tùy theo chuyên ngành, cũng như hình thức làm việc. Bên cạnh trình độ ngoại ngữ, biên dịch viên thường cần có thêm kỹ năng quản lý, giao tiếp, kiến thức chuyên môn trong lĩnh vực dịch thuật,…

Nếu bạn muốn trở thành biên dịch viên ở Nhật, Mintoku Work khuyên bạn nên tự phân tích bản thân kỹ, để làm rõ lĩnh vực chuyên môn mà bạn muốn theo đuổi, cũng như lập kế hoạch tham gia kỳ thi lấy chứng chỉ phù hợp nhé!