Tương tự như ở Việt Nam, những người lao động tại Nhật cũng được hưởng đặc quyền Yukyu (hay nghỉ phép có lương). 

Vậy ai đủ điều kiện nghỉ Yukyu? Có thể nghỉ Yukyu bao nhiêu ngày mỗi năm? Cách tính Yukyu là gì? Hãy để Mintoku Work giải đáp những thắc mắc thường gặp liên quan đến nghỉ Yukyu cho các bạn nhé!

Nghỉ Yukyu ở Nhật là quyền lợi của người lao động

Yukyu là gì?

Yukyu (有給), hay tên gọi đầy đủ là Nenji Yukyu Kyuka (年次有給休暇), là chế độ nghỉ phép có lương hàng năm, với mục đích cho phép người lao động nghỉ ngơi, nhằm lấy lại sức khỏe thể chất và tinh thần sau một thời gian dài làm việc liên tục.

Hay nói cách khác, bạn sẽ được nghỉ một thời gian (10 ngày, 11 ngày,…) mà vẫn được trả lương đầy đủ.

Không chỉ người lao động toàn thời gian, mà cả nhân viên làm thêm, hợp đồng,… cũng được nghỉ Yukyu nếu đáp ứng các điều kiện sau.

Điều kiện để được nghỉ Yukyu

Điều 39 của Đạo luật Tiêu chuẩn Lao động quy định rằng để được nghỉ phép có lương, người lao động cần đáp ứng hai tiêu chí (cách tính Yukyu) sau:

• Thời gian tính từ lúc bắt đầu làm việc tại công ty đã trên 6 tháng (雇い入れの日から６か月経過していること).
• Tổng số ngày đi làm trong thời gian đó chiếm trên 80% (その期間の全労働日の８割以上出勤したこと、の２つです).

Cách tính Yukyu

Tùy vào hình thức làm việc của bạn là toàn thời gian, hay bán thời gian/thời vụ, mà số ngày nghỉ Yukyu sẽ khác nhau.

Đối với lao động toàn thời gian (フルタイム)

Lao động toàn thời gian (フルタイム) là đối tượng có lịch trình làm việc từ 30 giờ trở lên (hoặc 5 ngày trở lên) mỗi tuần, hoặc 217 ngày làm việc trở lên mỗi năm. Họ sẽ được cấp số ngày nghỉ có lương như sau:

*Nguồn: Thông tin từ Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi

Nhân viên bán thời gian cũng có thể nghỉ Yukyu ở Nhật

Đối với lao động bán thời gian (パートタイム労働者)

Lao động bán thời gian (パートタイム労働者) là những người có lịch trình làm việc dưới 30 giờ (hoặc dưới 4 ngày) mỗi tuần, hoặc từ 48 đến 216 ngày mỗi năm.

Thời gian nghỉ Yukyu được cấp cho những nhân viên bán thời gian/thời vụ thường ít hơn những người lao động toàn thời gian. Cụ thể cách tính Yukyu như sau:

*Nguồn: Thông tin từ Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi

Thực trạng nghỉ phép có lương ở Nhật

Theo Khảo sát toàn diện về điều kiện làm việc (năm 2020), tỷ lệ nghỉ Yukyu hàng năm của người lao động là 58,3% trong tổng số ngày nghỉ Yukyu mà các công ty cấp (không tính những ngày nghỉ được cộng dồn). Và đây là mức cao nhất kể từ năm 1981.

Nguyên nhân chính khiến tỷ lệ nghỉ Yukyu vẫn còn ở mức thấp là do các nhân viên lo sợ bản thân sẽ gây ảnh hưởng đến người xung quanh.

Cách xin nghỉ Yukyu bằng tiếng Nhật

Bạn có thể áp dụng các mẫu câu sau:

Thông báo trực tiếp với cấp trên

• 来月の10日に有給休暇を取らせていただきます (Tôi xin phép nghỉ Yukyu vào ngày 10 tháng tới).
• 家族の都合で、来週の月曜日に有給休暇を取らせていただきます (Vì có chút chuyện gia đình, tôi xin phép nghỉ Yukyu vào ngày thứ Hai sắp tới).
• 健康診断のため、明日は有給休暇を取らせていただきます (Tôi muốn đi khám bệnh, nên sẽ nghỉ Yukyu vào ngày mai).
• 今年度の有給休暇の取得計画として、7月と12月に各2日取らせていただきます (Về vấn đề nghỉ Yukyu trong năm nay, tôi muốn xin phép nghỉ hai ngày vào tháng 7 và tháng 12).

Thông báo qua email

件名：◯月◯ 日（◯曜日）　有給取得の件

総務部
◯◯部長

お疲れ様です。管理課の◯◯（自分の名前）です。
有給休暇取得申請の件でご連絡致します。

■有給休暇取得日
日時：◯月◯日（◯曜日）
理由：私用につき

引継については順次進めております。
ご迷惑をおかけいたしますが何卒宜しくお願い致します。

総務部管理課　◯◯（自分の名前）

Chủ đề: Về vấn đề nghỉ Yukyu vào ngày ◯ tháng ◯ 

Bộ phận tổng hợp
◯◯

Cảm ơn anh/chị vì đã làm việc chăm chỉ. Đây là ◯◯ (tên của bạn) từ bộ phận tổng hợp. Tôi liên hệ với anh/chị về vấn đề đơn xin nghỉ Yukyu.

Lịch trình nghỉ Yukyu:
Ngày và giờ: ngày ◯ tháng ◯ (◯ ngày trong tuần).
Lý do: Cá nhân

​​Tôi đang dần chuyển giao công việc trong thời gian đó cho người khác.
Tôi rất xin lỗi nếu có sự bất tiện nào gây ra và cảm kích sự thông cảm của anh/chị.

Phòng Quản lý Tổng hợp ◯◯ (tên của bạn)

Câu hỏi thường gặp liên quan đến kỳ nghỉ Yukyu

Khi nào tôi có thể xin nghỉ Yukyu?

Nghỉ Yukyu là quyền của người lao động. Vì vậy, về cơ bản, bạn được tự do xin nghỉ bất cứ khi nào bạn muốn, và không nhất thiết phải trình bày lý do cụ thể với công ty.

Tuy nhiên, để tránh làm ảnh hưởng đến những đồng nghiệp khác, bạn có thể thông báo sớm, hoặc tránh xin nghỉ vào các thời điểm diễn ra sự kiện quan trọng.

Mặt khác, cần lưu ý, theo Khoản 5 Điều 39 của Đạo luật Tiêu chuẩn Lao động, công ty cũng có quyền từ chối việc xin nghỉ Yukyu của người lao động nếu rơi vào thời điểm mùa bận rộn, mà việc xin nghỉ có thể gây cản trở hoạt động bình thường của doanh nghiệp. Lúc này, bạn cần dời lại lịch trình nghỉ Yukyu của mình.

Các ngày nghỉ Yukyu có hết hạn nếu không sử dụng không?

Theo quy định, số ngày nghỉ Yukyu sẽ được cộng dồn, và chuyển sang năm tiếp theo nếu bạn không sử dụng. Nhưng số ngày nghỉ Yukyu này sẽ hết hiệu lực trong vòng 2 năm kể từ ngày được cấp.

Tận dụng ngày nghỉ Yukyu để học kỹ năng mới

Có bắt buộc phải nghỉ Yukyu không?

Theo Dự luật liên quan đến cải cách phong cách làm việc (働き方改革関連法案), kể từ ngày 01/04/2019, nhân viên được nghỉ phép có lương từ 10 ngày trở lên mỗi năm, sẽ phải nghỉ phép có lương từ 5 ngày trở lên trong vòng một năm tính từ ngày bắt đầu được cấp ngày nghỉ Yukyu.

Trước đây, văn hóa làm việc nhiều giờ ở Nhật Bản đã gây ảnh hưởng tiêu cực trong xã hội. Vì vậy, đây là một cải cách quyết liệt của chính phủ, nhằm khuyến khích người lao động thay đổi phong cách làm việc.

Về nguyên tắc, nếu người lao động đã tự nguyện nghỉ Yukyu 5 ngày trở lên trong vòng 1 năm, thì công ty không có nghĩa vụ yêu cầu người lao động nghỉ thêm 5 ngày Yukyu nữa.

Lời kết

Nghỉ Yukyu là quyền lợi, nhưng đồng thời, là nghĩa vụ của người lao động. Vì vậy, bạn nên tận dụng những ngày nghỉ này để lấy lại sức khỏe, cân bằng cuộc sống sau một thời gian dài làm việc.