Như các bạn đã biết, visa du học sinh ở Nhật có thể làm thêm, nếu nộp đơn xin tham gia vào các hoạt động khác ngoài những hoạt động được phép theo tư cách lưu trú được cấp trước đó. 

Vậy người nước ngoài có visa lao động có thể làm thêm ngoài giờ làm việc chính hay không? những hạn chế đối với visa lao động khi làm thêm là gì? Cùng Mintoku Work tìm hiểu nhé!

Visa kỹ sư Nhật được phép làm thêm những công việc gì?

Người nước ngoài có visa lao động có thể làm thêm ngoài giờ không?

Trên thực tế, nhân viên người nước ngoài của một công ty Nhật Bản, với visa lao động (như kỹ sư) có thể làm thêm bán thời gian (công việc phụ), ngoài giờ làm công việc chính. Tuy nhiên, tùy vào loại hình công việc phụ của bạn, mà bạn phải nộp đơn xin phép Cục xuất nhập cảnh hoặc không.

Trường hợp không cần xin phép

Đó là khi công việc phụ của bạn thuộc ngành nghề mà tư cách lưu trú cho phép.

Ví dụ, kỹ sư hệ thống (System Engineer) toàn thời gian tại một công ty Công nghệ thông tin Nhật Bản, có thể làm lập trình viên tự do vào cuối tuần, ngày lễ, hoặc ngoài giờ làm việc, vì hai công việc này thuộc cùng ngành nghề.

Trường hợp phải xin phép

Về nguyên tắc, nếu bạn muốn tham gia vào các hoạt động khác ngoài những hoạt động được cho phép theo tư cách lưu trú, bạn phải nộp đơn xin Cục xuất nhập cảnh.

Ví dụ, trường hợp kỹ sư hệ thống ở công ty Công nghệ thông tin muốn dạy ngoại ngữ (bán thời gian) tại trường luyện thi, thì người này phải nộp đơn xin phép, vì công việc trên không thuộc phạm vi cho phép của tư cách lưu trú.

Điều kiện để được cấp phép

Đối với visa kỹ sư

Để xin phép tham gia các hoạt động khác ngoài phạm vi cho phép của tư cách cư trú, bạn cần đảm bảo các điều kiện sau:

• Các hoạt động ngoài tư cách cư trú được phép sẽ không ảnh hưởng đến hoạt động chính theo tư cách lưu trú hiện tại.
• Duy trì và tiếp tục các hoạt động được phép theo tình trạng cư trú của bạn.
• Hoạt động mà bạn đang xin phép không được Cục Di trú coi là “lao động giản đơn”.
• Các hoạt động mà đang xin phép không phải là các hoạt động kinh doanh giải trí, hoạt động vi phạm trật tự công cộng, đạo đức hoặc bất hợp pháp.
• Hồ sơ cư trú không có vấn đề gì.

Đối với những người bị công ty sa thải hoặc chấm dứt hợp đồng lao động

Người nước ngoài có thể bị sa thải hoặc nhận được thông báo chấm dứt hợp đồng lao động từ công ty vì nhiều lý do. Những đối tượng này có thể làm việc bán thời gian nếu xin được giấy phép tham gia vào các hoạt động khác ngoài những hoạt động được phép theo tình trạng cư trú.

Điều kiện đăng ký như sau:

• Làm việc bán thời gian để trang trải chi phí sinh hoạt trong lúc tìm việc mới.
• Phải chứng minh được rằng bạn vẫn đang tiếp tục tìm kiếm việc làm.
• Bị sa thải hoặc bị công ty chấm dứt hợp đồng lao động.
• Các hoạt động xin phép không phải là hoạt động giải trí dành cho người lớn, hoạt động vi phạm trật tự công cộng, đạo đức hoặc bất hợp pháp.
• Hồ sơ cư trú không có vấn đề gì.

Lưu ý dành cho visa lao động khi làm thêm

Không làm ảnh hưởng đến công việc chính

Điều kiện đầu tiên để được cấp phép tham gia vào các hoạt động khác, là bạn phải đảm bảo những hoạt động ngoài giờ không làm ảnh hưởng đến mục đích lưu trú ban đầu. Điều đó có nghĩa là bạn có thể hoàn thành tốt công việc chính tại công ty, mà không bị công việc phụ gây trở ngại.

Lưu ý: Đối với diện kỹ sư, nếu thu nhập từ công việc phụ của bạn vượt quá thu nhập từ công việc chính, bạn vẫn có thể bị xem là đang để những hoạt động khác làm ảnh hưởng đến công việc chính. Điều này sẽ trở thành lý do để Cục xuất nhập cảnh từ chối gia hạn visa cho bạn.

Công ty không cấm làm thêm

Một số công ty ở Nhật có thể đặt ra quy định cấm nhân viên làm thêm công việc phụ. Do đó, bạn nên xem lại các điều khoản, nội quy, hoặc trao đổi với bộ phận nhân sự (cấp trên) để kiểm tra xem công ty bạn có yêu cầu nào tương tự hay không.

Phân biệt giấy phép toàn diện và giấy phép cá nhân

Dù đều là giấy xác nhận được tham gia vào các hoạt động khác, nhưng người có visa lao động và người có visa du học sẽ nhận hai loại giấy phép khác nhau.

Đối với sinh viên, Cục xuất nhập cảnh sẽ cấp “giấy phép toàn diện” (包括許可) – không chỉ định nơi làm việc hoặc tính chất công việc cụ thể. Nhưng với diện lao động (ví dụ: kỹ sư), bạn chỉ có thể nhận “giấy phép cá nhân” (個別許可).

Trong trường hợp xin được giấy phép cá nhân, nếu bạn thay đổi công việc làm thêm của mình, bạn sẽ cần phải xin lại giấy phép để tham gia vào các hoạt động khác ngoài những hoạt động được phép theo tư cách lưu trú đã cấp trước đó.

Thủ tục xin giấy phép đi làm thêm ở Nhật

Không chấp nhận công việc lao động chân tay

Đa phần visa lao động được cấp phép tham gia các hoạt động khác là visa kỹ sư. Tuy nhiên, theo quy định, kỹ sư không thể làm những công việc lao động chân tay (単純労働), chẳng hạn như nhân viên tại cửa hàng tiện lợi, phục vụ quán ăn,… ngay cả khi làm thêm.

Chỉ có du học sinh là đối tượng đủ điều kiện làm những công việc chân tay (bán thời gian) sau giờ học, nếu xin được giấy phép tham gia các hoạt động khác.

Ngoài ra, cả kỹ sư và du học sinh đều bị cấm làm những công việc trong ngành giải trí (như nhân viên tại quán rượu, game center,…).

Thủ tục xin cấp phép

Khi xin giấy phép tham gia vào các hoạt động khác, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau:

• Đơn xin phép tham gia vào các hoạt động khác ngoài những hoạt động được phép theo tư cách lưu trú.
• Văn bản trình bày các hoạt động cụ thể mà bạn định tham gia.
• Thẻ cư trú gốc.
• Hộ chiếu hoặc giấy chứng nhận tư cách cư trú.
• Giấy tờ xác minh danh tính.

Tiếp theo, bạn nộp hồ sơ tại văn phòng Cục xuất nhập cảnh gần nơi sinh sống.  Thời gian xét duyệt có thể kéo dài từ 2 tuần đến 2 tháng.

Nếu được chấp nhận, bạn sẽ được cấp giấy phép hoặc trên mặt sau của thẻ cư trú sẽ ghi rõ bạn được phép tham gia vào các hoạt động khác ngoài những hoạt động cho phép theo tư cách lưu trú.

Thời hạn hiệu lực của giấy phép tương ứng bằng thời hạn hiệu lực của thẻ cư trú.

Hình phạt dành cho người làm thêm trái phép

• Đối với người lao động nước ngoài, bạn sẽ bị thu hồi tư cách lưu trú, trục xuất và cấm nhập cảnh Nhật Bản trong vòng 5 năm tới.
• Đối với chủ lao động, họ sẽ bị phạt tù lên tới 3 năm, phạt tiền lên tới 3 triệu Yên hoặc cả hai, vì khuyến khích và tuyển người lao động bất hợp pháp.

Kết luận

Những người có visa lao động thường không thể làm thêm tự do như du học sinh. Do đó, bạn nên tìm hiểu kỹ quy định pháp luật và công ty trước khi xin giấy phép từ Cục xuất nhập cảnh.

Ngoài ra, hiện nay, cũng có nhiều đơn vị trung gian có thể tư vấn và giúp bạn làm thủ tục xin giấy phép. Chi phí dao động từ 30.000 – 50.000 Yên. Bạn nên cân nhắc phương án này, nếu gặp khó khăn trong việc xin giấy phép.